კეტო ზეთები: რომლებია საუკეთესო და ყველაზე უარესი?

ცხიმების მიღება რომ აუცილებელია ჩვენი ჯანმრთელობისთვისა და წონის კლებისთვის ეს ალბათ უკვე იცით, მაგრამ ყველა ცხიმი არ არის შექმნილი ერთნაირად და მით უმეტეს როცა ზეთებზე გვაქვს საუბარი.

არსებობს ძალიან სასარგებლო ზეთები და პირიქით, ზეთები, რომლებიც ანადგურებენ თქვენს ჯანმრთელობას. ამიტომ დღეს განვიხილავთ ზუსტად ზეთებს.

თავიდან მოდით დავაჯგუფოთ ზეთები ამ ორ კატეგორიაში და შემდეგ ვისაუბროთ მიზეზებზე. სასარგებლო ზეთების კატეგორიაში გვაქვს ზეითუნის ზეთი, ქოქოსის ზეთი, ავოკადოს ზეთი და ცხოველური ცხიმები, ხოლო არასასარგებლო ზეთები არის მზესუმზირის ზეთი,  სიმინდის ზეთი, სოიოს ზეთი, კანოლას ზეთი, ყურძნის წიპწის ზეთი და მარგარინი. ორივე კატეგორიაში თეორიულად კიდევ არის სხვა ზეთებიც, თუმცა ძირითადადები ესენია.

1. N1 კრიტერიუმი რითიც ვარჩევთ ზეთს არის ის თუ ერთიმხრივ რამდენად ნატურალურია და მეორე მხრივ რამდენად ურევია ადამიანის ხელი ამ ზეთის შექმნაში. რაც უფრო ადამიანის მინიმალური ჩარევით არის შექმნილი ზეთი, მით უკეთესი.ყველა არასასარგებლო ზეთი არის ჰიდროგენირებული და რაფინირებული. ადამიანულ ენაზე რომ ვთქვათ, ამ პროცესებით მწარმოებლები ზრდიან ზეთის ვარგისიანობის ვადას და ხდიათ მათ უფრო სტაბილურს, რომ დაზოგონ თანხები და ნახონ მეტი მოგება.პრობლემა აქ არის ის, რომ ასე ქმნიან ტრანს ცხიმებს, რომელიც ბუნებაში არ არსებობს, ამიტომ როცა ასეთი ზეთი ხვდება თქვენს ორგანიზმში, თქვენი გონება უბრალოდ ვერ ცნობს ამ ნივთიერებას და არ იცის როგორ გაუმკლავდეს.ამის გამო ეს ზეთები თქვენს სხეულში რჩება ძალიან დიდი დროის განმავლობაში და იწვევს ქრონიკულ ანთებით პროცესებს. ხოლო ქრონიკული ანთებითი პროცესებით ზიანდება თქვენი სხეულის ქსოვილები და იწვევს კანის სტრუქტურის დაზიანებას, აკნეს, გულის დაავადებებს, კიბოს, სიმსუქნეს და უამრავ სხვა დაავადებას.ასეთი ზეთების მისაღებად იყენებენ უამრავ ქიმიურ ნივთიერებას, მაგალითად ჰექსინს, აცხელებენ ძალიან მაღალ ტემპერატურაზე რომ გამოწურონ მაქსიმალურად მეტი ზეთი.ეს ზეთი გადის ჰიდროგენიზაციის პროცესს, რომ გახდეს უკვე სტაბილური და გაძლოს დიდხანს. თუმცა ასე ვიღებთ ისეთ ზეთს, რომელიც ისევ და ისევ ბუნებაში არ არსებობს.მაგალითად თუ თქვენ აიღებთ მზესუმზირას და მოუჭერთ ხელს, თქვენ მისგან ვერ გამოწურავთ ზეთს და ზუსტად ამიტომ იყენებენ ათასნაირ ქიმიურ ნივთიერებას ზეთის ხელოვნურად მისაღებად.

   თუმცა მეორე მხრივ თუ ზეთისხილს მოუჭერთ ხელს, თქვენ ნამდვილად დაინახავთ ზეთს და რეალურადაც ეს არის პროცესი როგორც იღებენ სასარგებლო ზეთებს.

   უბრალოდ მაღალი სიმძლავრით პრესავენ და სულ ეს არის ადამიანის ჩარევა ამ პროცესში. ამიტომ ვიღებთ ბუნებრივ და ნამდვილ ზეითუნის ზეთსა და ქოქოსის ზეთს.

   ორივე მათგანი საჭიროა, რომ იყოს Extra Virgin-ი და შუშის ბოთლში. შეიძლება Extra Virgin-ის ნაცვლად ეწეროს ცივი დაწურვის ზეთიც. ასევე დამატებით ზეითუნის ზეთი უნდა იყოს მუქი შეფუთვით, რომ არ მოხდეს ზეთის ოქსიდაცია და არ გამოიწვიოს ანთებითი პროცესები ორგანიზმში.

   თუ ზეითუნის ზეთი არის გამჭირვალე შეფუთვაში, ან ნებისმიერი მათგანი გხვდებათ პლასტმასის შეფუთვით, ეს არის უკვე უხარისხო ზეთი და აღარ აქვს მნიშვნელობა Extra Virgin იქნება თუ ცივი დაწურვის, რადგან ეს იწვევს ზეთების ოქსიდაციას და ხდება ტოქსიკური როგორც არასასარგებლო ზეთები.

   რაც შეეხება ცხოველურ ცხიმებს, მაგალითად კარაქი, ერბო, ღორის ქონი, ძროხის ქონი და ა.შ. არის რა თქმა უნდა სასარგებლო. ყურადღებამისაქცევი არის უფრო კარაქი, რადგან მისი სარგებლიანობა გამომდინარეობს იქიდან რამდენად ჯანსაღია. არსებობს იაფფასიანი ყალბი ქარაქი და მაღალხარისხიანი ჯანსაღი კარაქი, ამიტომ გამოყენებამდე საჭიროა ჯერ დარწმუნდეთ რომ ჯანსაღია.

2. მეორე კრიტერიუმი ზეთების შერჩევის დროს არის ის თუ რამდენად შეუძლია ამ ზეთებს სარგებლის მოტანა ჩვენი ჯანმრთელობისთვის.ამ მხრივ არასასარგებლო ზეთები გარდა ქრონიკული ანთებითი პროცესებისა, იწვევენ ორგანიზმში ცუდი LDL ქოლესტერინის ზრდას და კარგი HDL ქოლესტერინის კლებას, რაც დროთა განმავლობაში იწვევს გულის არაერთ დაავადებას.მეორე მხრივ ზეთები სასარგებლო კატეგორიაში პირიქით ამცირებენ ქრონიკულ ანთებით პროცესებს .ზრდიან კარგი HDL ქოლესტერინის ოდენობას და ამცირებენ ცუდი LDL ქოლესტერინის ოდენობას, რაც შესაბამისად უზრუნველყოფს გულის ჯანმრთელობას.ზეითუნის ზეთი შეიცავს ანტიოქსიდანტებს, E და K ვიტამინებს, ომეგა 9-ს და ომეგა 3-ს. უმეტესად შედგება მონოგაუჯერებელი და გაჯერებული ცხიმებისგან. ეს ყველაფერი კი გვაძლევს უკვე ჩამოთვლილ სარგებელს. დამატებით ზეითუნის ზეთს შეუძლია შეამციროს სისხლში შაქრის დონეც.ქოქოსის ზეთი არის ძირითადად გაჯერებული ცხიმები, შეიცავს ლურიუმის მჟავას, კაპრიუმის მჟავას და ა.შ. ქოქოსის ზეთი ასევე აძლიერებს იმუნიტეტს, აუმჯობესებს აზროვნებას, გეხმარებათ საკვების მონელებაში და შესაძლებელია დაგეხმაროთ ასევე წონის კლებაშიც.ორივე მათგანი შეიცავს სასარგებლო ცხიმოვან მჟავებს და აქვთ ბევრი საერთო სასარგებლო თვისება, თუმცა ასევე ორივეს საკმაოდ განსხვავებული შემადგენლობა აქვს და უმჯობესი იქნება თუ ორივეს შეიტანთ საკვებ რეციონში მაქსიმალური სარგებლის მისაღებად.რაც შეეხება ცხოველურ ცხიმებს, არის ისევ ძირითადად გაჯერებული და მონოგაუჯერებელი ცხიმები, შეიცავს ომეგა 9-ს, ომეგა 3-ს და ომეგა 6-ს.

   არასასარგებლო ზეთებს რომ დავუბრუნდეთ, ეს ზეთები უმეტესად შეიცავს პოლიგაუჯერებელ ცხიმებს და პრობლემა ამ ტიპის ცხიმთან არის ის რომ მარტივად ხდება ამ ცხიმის ოქსიდაცია რაც არის ანთებითი პროცესების გამომწვევი ერთ-ერთი მიზეზი. განსახვავებით სასარგებლო ცხიმებში შემავალი მონოგაუჯერებელი და გაჯერებული ცხიმებისგან, რომლებიც ბევრად უფრო სტაბილურია.

   ასევე არასასარგებლო ზეთები შეიცავს დიდი ოდენობით ომეგა 6-ს და ესეც ბევრ ანთებით პროცესებს იწვევს. ომეგა 6-ს გარკვეული ოდენობით სასარგებლო ცხიმებიც შეიცავს, მაგრამ პრობლემა არ არის თვითონ ომეგა 6-ში, პრობლემა არის როცა ძალიან დიდი ოდენობით ვიღებთ.

3. მესამე და ბოლო კრიტერიუმი არის უკვე ზეთის Smoke Point-ი, ანუ რამდენ გრადუსზე გაცხელებაა შესაძლებელი, რომ არ გახდეს ზეთი ტოქსიკური. აქ არასასარგებლო ზეთებს არ განვილიხავთ რადგან ისეტაც ტოქსიკურია და აზრი აქვს.ზეითუნის ზეთის გაცხელება შეიძლება ცელსიუსით 207 გრადუსამდე, ქოქოსის ზეთი 177 გრადუსამდე, კარაქი 150 გრადუსამდე და სხვა ცხოველური ცხიმები საშუალოდ 190 გრადუსამდე.თუ ძალიან მაღალ ტემპერატურაზე გააცხელებთ ზეთებს, გახდება კარცენოგენური ანუ გაზრდის კიბოს გაჩენის რისკებს. ამ მიმართულებით ამიტომ სრულიად უსაფრთხოა ამ ცხიმების გამოყენება.

ზოგადად არასასარგებლო ცხიმებიდან ყველაზე უარგისია სოისოს ზეთი და კანოლას ზეთი, პრინციპში საქართველოში დიდად არ იყიდება და იშვიათად მინახავს, მაგრამ სამაგიეროდ თითქმის ყოველი მეორე პროდუქტის შემადგენლობაში ნახავთ და საჭიროა ასეთ პროდუქტებსაც მოერიდოთ. სხვა არასასარგებლო ზეთები ისედაც უხვად არის მაღაზიებში.

ასევე ავოკადოს ზეთი კი ძალიან სასარგებლოა მაგრამ მე არც შემხვედრია საქართველოში და ამიტომ დიდად არ გამიმახვილებია ყურადღება. რაც შეეხება ზეითუნის ზეთს და ქოქოსის ზეთს, Extra Virgin-ი და უმაღლესი ხარისხის შეგიძლიათ შეიძინოთ ჩვენს მაღაზიაში, მისამართი: ვაჟა-ფშაველას 12 ან ჩვენს საიტზე Ketogen.ge-ზე.

დღეისათვის სულ ეს იყო, თუ გაქვთ რაიმე კითხვა დაწერეთ კომენტარის სახით და შევხვდებით შემდეგ ვიდეოში.