სოციალულ ქსელებში რომ გადახედო, შეიძლება შეგექმნას შთაბეჭდილება რომ ჩიას მარცვლები არის რაღაც მაგიური პროდუქტი, რაც მოაგვარებს ყველა ცხოვრებისეულ პრობლემას.
რა თქმა უნდა ეს ასე არ არის, მაგრამ დღეს მინდა ვისაუბროთ ჩიას მარცვლების რეალურ სასარგებლო თვისებებზე, რაც დადასტურებულია კლინიკური კვლევებით და რაც პრინციპში არც ისე ცოტაა. ასევე ვისაუბრეთ იმ მითებზე და არასწორ ინფორმაციაზე, რაც ხშირად ვრცელდება.
ჩიას მარცვლების ერთ-ერთი მთავარი დადებითი მხარე ისა არის რომ შეიცავს ბევრად დიდი ოდენობით საკვებ ბოჭკოებს ვიდრე სხვა პროდუქტები. ხოლო საკვებ ბოჭკოებს თვითონ უამრავი სასარგებლო თვისება აქვს.
უპირველესყოვლისა 2015 წელს გამოქვეყნებულმა კვლევათა შეჯამებამ აჩვენა რომ ყოველი 10 გრამი საკვები ბოჭკოს მიღება ყოველდღიურად, ამცირებს გულის დაავადებების რისკს საშუალოდ 9%-ით. რაც ძალიან მაგარი შედეგია.
10 გრამ საკვებ ბოჭკოს შეიცავს დაახლოებით 30 გრამი ჩიას მარცვლები და თუ უფრო მეტს მიიღებთ, კიდევ უკეთესი. ეს ხდება იქიდან გამომდინარე, რომ საკვები ბოჭკოები ეწებება ქოლესტერინს და გამოაქვს ორგანიზმიდან. ასევე ამცირებს სისხლში შაქრის დონეს და ყველაფერი ერთად უკვე ამცირებს გულის დაავადებების რისკებს.
საკვები ბოჭკოები ანელებს ნახშირწყლების ათვისებას საკვებიდან და ასე ამცირებს სისხლში შაქრის დონეს, რის გამოც მათ შორის 2018 წელს გამოქვეყნებულმა კვლევათა შეჯამებამ აჩვენა რომ იგივე 10 გრამი საკვები ბოჭკოს მიღება ამცირებს დიაბეტის განვითარების რისკს საშუალოდ 17%-ით. გარდა ამისა სისხლში ქოლესტერინისა და შაქრის დონის შემცირებით, ჩიას მარცვლები ასევე ამცირებს არტერიულ წნევასაც.
პლიუს ამას საკვები ბოჭკოების ერთ-ერთი მთავარი თვისება ისაა, რომ იწოვს ძალიან დიდი ოდენობით სითხეს, მათ შორის ამიტომ არის რომ ჩიას მარცვლებს თუ წყალს დაასხამთ, ცოტა ხანში ჟელეს მსგავს მასად გადაიქცევა და კუჭში მოხვედრის დროსაც იგივენაირად ჟელედ ფორმირდება, ავსებს კუჭს, რაც საბოლოოდ ამცირებს შიმშილის შეგრძნებას.
ასევე როგორც 2022 წელს გამოქვეყნებულ კვლევაშია ნაჩვენები, საკვები ბოჭკოები წარმოადგენს საკვებს სასარგებლო ბაქტერიებისთვის, რის შედეგადაც მომნელებელ სისტემაში სასარგებლო ბაქტერიების ოდენობა იმატებს. ეს ბაქტერიები საჭიროა საკვების ჯანსაღი მონელებისთვის, ძლიერი იმუნიტეტისთვის, შიმშილის კონტროლისთვის და ა.შ.
ხოლო ეს სასარგებლო ბაქტერიები საკვები ბოჭკოების მონელებით აწარმოებენ კიდევ ერთ სასარგებლო ნივთიერებას, სახელად ბუტირის მჟავა. რაც უკვე კვებავს როგორც კუჭის შიდა კედლებს, ასევე ზოგადად ნაწლავებს და უნარჩუნებს სიჯანსაღეს საკვების მომნელებელ სისტემას. იცავს ზოგადად დაზიანებისგან.
გარდა ამისა, ჩიას მარცვლები და საკვები ბოჭკოები ზოგადად, დაგეხმარებათ ყაბზობასთან ანუ შეკრულობასთან ბრძოლაში ზუსტად იმის გამო ბევრ სითხეს იწოვს და ასეთი პოზიტიური ეფექტები აქვს კუჭის მიკროფლორაზე. საბოლოოდ კი ეს ყველაფერი ეხმარება ნივთიერებების გადაადგილებას საკვების მომნელებელ სისტემაში.
მოკლედ საკვები ბოჭკოები არის ერთ-ერთი ყველაზე სასარგებლო ნივთიერება ვიტამინების და მინერალების შემდეგ, ხოლო საკვების ბოჭკოების ძალიან კარგი წყარო არის ჩიას მარცვლები. აქვე გეტყვით რომ საკვები ბოჭკოების საუკეთესო წყარო არის ფსილიუმი, რაც დაახლოებით სამჯერ მეტ ბოჭკოებს შეიცავს. ორივეს თუ შეიტანთ რაციონში, კიდევ უკეთესი.
საკვები ბოჭკოების გარდა, ჩიას მარცვლები არის საკმაოდ კარგი საშუალება მინერალების, კალიუმისა და მაგნიუმის მისაღებად და თუ ჩემი სხვა ვიდეოებიც გაქვთ ნანახი, გეცოდინებათ, რომ ეს ორი მინერალი ადამიანების უმეტესობას აკლია, რადგან საკვებში მათი ოდენობა მნიშვნელოვნად შემცირებულია.
მაგნიუმის და კალიუმის დეფიციტის სიმპტომებია: უენერგიობა, მაღალი წნევა, კუნთების დაჭიმულობა, ძილის პრობლემები და ა.შ. ორივეზე ცალ-ცალკე ვიდეოებიც გვაქვს. რა თქმა უნდა, ჩიას მარცვლებით ვერ შეივსებთ მთლიანად მაგნიუმს და კალიუმს, მაგრამ ცოტა მოგეხმარებათ.
ასევე ჩიას მარცვლები კალციუმსაც შეიცავს საკმაო ოდენობით. 100 გრამზე შემადგენლობით ყველსაც კი შეეჯიბრება, რომელიც კალციუმის N1 წყაროა. თუმცა ამდენ ჩიას მარცვლებს ალბათ არავინ იღებს. კალციუმი კი, რა თქმა უნდა, საჭიროა ძვლებისა და კბილების სიძლიერისთვის, ნერვული სისტემისთვის და ა.შ.
თუ უკვე გეჩვენებათ რომ ჩიას მარცვლები ნამდვილად აგვარებს ყველა ცხოვრებისეულ პრობლემას, ახლა გადავიდეთ მითებზე.
N1 და ყველაზე გავრცელებული მითი ის არის რომ ჩიას მარცვლები შეიცავს ომეგა 3-ს, რაც არამხოლოდ ჩიას მარცვლების შემთხვევაშია მითი, არამედ არცერთი მცენარე არ შეიცავს ომეგა 3-ს.
უფრო სწორად ტექნიკურ დონეზე კი შეიცავს, მაგრამ შეიცავს ALA-ს, რაც არის არააქტიური ფორმა და ადამიანის ორგანიზმი ვერ იყენებს. აქტიური ფორმა არის EPA და DHA ანუ ეიკოზაპენტანის მჟავა და დოკოზაჰექსანის მჟავა, რაც არის მხოლოდ თევზში.
მეორე მხრივ ორგანიზმს შეუძლია მცენარეული ომეგა 3 დააკონვერტიროს ადამიანისთვის აქტიურ ფორმაში, მაგრამ როგორც 1998 წელს გამოქვეყნებულმა კვლევამ აჩვენა, საშუალოდ მხოლოდ 4% კონვერტირდება, რაც ძალიან ცოტაა.
ხოლო 2014 წელს გამოქვეყნებულ კვლევაში კი საერთოდ არ დაკონვერტირდა მცენარეული ომეგა 3 ადამიანისთვის აქტიურ ფორმაში. ამაზე უფრო ვრცელი ვიდეოც გვაქვს, მაგრამ მოკლედ ეს მითია და ჩიას მარცვლებიდან ომეგა 3-ის მიღების იმედი არ გქონდეთ.
მითი N2: ჩიას მარცვლები წონაში აკლებინებს. როგორც ვახსენე ჩიას მარცვლები და შემავალი საკვები ბოჭკოები ამცირებს შიმშილის შეგრძნებას, მაგრამ იმის თქმა, რომ წონაში აკლებინებს ეს ზედმეტად გაბუქებული ნათქვამია.
წონის კლება არაერთ სხვა ფაქტორზეა დამოკიდებული და შიმშილის შეგრძნების მცირედი შემცირება შეიძლება სულ არ ნიშნავდეს წონის კლებას.
მესამე მითი ეხება თვითონ ჩიას მარცვლების დოზებს. ზოგი ამბობს რომ 1 სუფრის კოვზია დოზა, ზოგი ამბობს რომ 2 სუფრის კოვზზე მეტს თუ მიიღებ, რაღაც სასწაული მოხდება და აპოკალიფსი დაიწყება.
რაც რა თქმა უნდა აფსურდია, იმიტომ რომ მე უამრავი კვლევა გაჩვენეთ ამ ვიდეოში, სადაც ბევრად დიდი დოზებიც იყო მოცემული და მეორე მხრიდან არათუ კვლევები, არამედ არანაირი რაციონალური ახსნა არ ჩანს. არადა კვლევებია ერთადერთი ფაქტი, სხვა არაფერი.
ხოლო რაც შეეხება რეალურ დოზებს, პრაქტიკულად რაც უფრო მეტს მიიღებთ, მით უკეთესი თქვენთვის, რაიმე შეზღუდვა არ არსებობს. უფრო სწორად კი არსებობს, მაგრამ მაგდენს ვერასდროს შეჭამთ. დაახლოებით 200-300 გრამია ზღვარი დღეში.
კვლევებში კი რაც უფრო მეტ დოზას აძლევდნენ მონაწილეებს, სარგებელიც ყოველთვის იზრდებოდა. ნუ რა თქმა უნდა, სიტუაცია შეიძლება სხვანაირად იყოს ზოგიერთი დაავადების შემთხვევაში.
რადგან მითებზე ვსაუბრობთ, ისიც უნდა ვთქვათ, რომ კი ჩიას მარცვლებს აქვს არაერთი სასარგებლო თვისება, მაგრამ მაგალითად ჩიას მარცვლების მიღება არ ნიშნავს რომ გულის დაავადება ადამიანს არასდროს შეაწუხებს. კი ამცირებს რისკებს, მაგრამ მაგალითად თუნდაც ფსილიუმის მიღება, რაც ვახსენე და რომელიც 3-ჯერ მეტ ბოჭკოებს შეიცავს, შესაბამისად სამჯერ მეტად ამცირებს გულის დაავადებების რისკებს.
ზოგადად ყველა სასარგებლო თვისებისთვის გამოჩნდება სხვა პროდუქტები რომლებსაც მსგავსი ან ბევრად უკეთესი მოქმედება აქვთ, ამიტომ ჩიას მარცვლები კი სასარგებლოა, მაგრამ ეს არ ნიშნავს რომ ერთადერთი და განუმეურებელია ან რაიმე მსგავსი.